طرح کنترل آلودگی هوای تهران قرار است از اول تیر جایگزین طرح زوج و فرد شود. در این مقاله شما را با تمام آنچه باید در مورد طرح ترافیک ۹۸ و جزئیات طرح جایگزین زوج و فرد در تهران بدانید آشنا خواهیم کرد.
دست‌اندرکاران طرح کنترل آلودگی هوای تهران معتقدند ایده‌ی جدیدشان منصفانه‌تر از ایده‌ی قبلی است. البته دلیل این گفته توضیحی منطقی و ریاضی‌وار دارد؛ برخلاف آنچه به نظر می رسد، تعداد روزهای زوج و فرد در طول یک فصل یکسان نیست. در نتیجه در طرح زوج و فرد عملا دارندگان خودروهایی با پلاک زوج می‌توانستند تعداد روزهای بیشتری در محدوده‌ی طرح تردد کنند و این رویه به ضرر دارندگان خودروهایی با پلاک فرد بود.
بنابراین حداقل در گام اول می‌توان گفت که جایگزین کردن طرح زوج و فرد، با طرح کنترل آلودگی هوا، از توجیه مناسب منطقی برخوردار است. اما اجرای این طرح در عمل با پیچیدگی‌هایی همراه شده است که می خواهیم قدم به قدم آن‌ها را شرح دهیم.
۱. ثبت نام در سامانه‌ی تهران من
مطرح کنترل آلودگی هوا به واسطه‌ی دوربین‌های هوشمند پلیس اجرا می‌شود. از همین رو تمامی افرادی که قصد تردد در بخش‌های مرکزی تهران (حدوده‌ی زوج و فرد سابق) را دارند، لازم است با ثبت نام در سامانه‌ی تهران من به نشانی my.tehran.ir حساب کاربری مخصوص خود را بسازند.
البته ایجاد حساب کاربری در سایت تهران من یا اپلیکیشن این سامانه به هیچ عنوان پیچیده نیست. با فشردن دکمه‌ی ثبت نام از گوشه‌ی بالایی سمت چپ این وب سایت می‌توانید به شکل مرحله به مرحله نسبت به تکمیل فرم مربوط به ثبت نام اقدام کنید.
فراموش نکنید در صورت ثبت نکردن مشخصات در سامانه‌ی تهران من، هر بار ورود یا خروج از محدوده‌ی طرح کنترل آلودگی هوا به معنی صدور یک قبض جریمه خواهد بود.
۲. مهلت تردد رایگان در محدوده‌ی طرح جایگزین زوج و فرد چند روز است؟
طرح ترافیک در سال ۹۸ همانند سال گذشته در محدوده‌ی مرکزی شهر تهران (طرح زوج و فرد سابق) اجرا می‌شود. اما از ابتدای تیرماه، طرح زوج یا فرد حذف و طرح کنترل آلودگی هوا در محدوده‌ی دوم (طرح زوج و فرد سابق) جایگزین آن می‌شود.
آن دسته از شهروندان تهران که مشخصات خود را در سایت یا اپلیکیشن mytehran ثبت کرده باشند، مجاز خواهند بود ۲۰ روز در طول هر فصل (۲۰ روز در هر سه ماه) به شکل رایگان در محدوده‌ی دوم تردد کنند؛ پس از آن باید به ازای هر روز ورود به این محدوده، مبلغی را در حساب خود شارژ کنند.
تبصره: رانندگانی که خودروهایی با پلاک غیر تهران دارند می‌توانند در هر فصل ۱۵ روز بدون هزینه وارد محدوده‌ی دوم شوند.
سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با همکاری پلیس راهور ناجا مهلتی یک ماهه را برای پرداخت عوارض طرح ترافیک سال ۹۸ در نظر گرفته‌اند. یعنی شهروندانی که وارد محدوده‌ی طرح ترافیک یا طرح کنترل آلودگی هوا (پس از ۲۰ روز مجاز) شده باشند، یک ماه مهلت خواهند داشت تا با پرداخت بدهی در سامانه‌ی تهران من، مشمول جریمه نشوند. در صورت پرداخت نکردن بدهی، پلیس بعد از گذشت یک ماه، جریمه‌ی ورود غیر مجاز به محدوده‌ی طرح‌های ترافیکی را برای راننده‌ی متخلف صادر می‌کند.
نکته‌ی مهم این که در طرح جایگزین زوج و فرد تنها چیزی که اهمیت دارد تعداد روزهای ورود به محدوده است و زوج یا فرد بودن پلاک دیگر مهم نیست.
نکته‌ی مهم دیگر این که، فرصت ۲۰ روزه‌ی حضور رایگان در محدوده‌ی طرح مختص به هر فصل است و اگر از آن استفاده نکنید، به فصول بعدی سال منتقل نمی‌شود.
فراموش نکنید برای دریافت هشدار مهلت یک ماهه از طریق پیامک و استفاده از این مهلت باید در سامانه‌ی تهران من ثبت‌نام کرده باشید. ثبت نام در این سامانه و دریافت پیامک هشدار، رایگان است.
۳. محدوده‌ی طرح کنترل آلودگی هوا کجاست؟
تغییری در محدوده‌ی اجرای طرح ترافیک ۹۸ ایجاد نشده و محدوده‌ی طرح کنترل آلودگی هوا هم همان محدوده‌ی طرح زوج و فرد سابق است. بنابراین همچنان محدوده‌ی دوم از شمال به بزرگراه همت، از شرق به اتوبان امام علی، از جنوب به بزرگراه بعثت و از غرب به بزرگراه چمران و نواب محدود می‌شود.
۴. هزینه‌ی ورود به محدوده‌ی دوم پس از ۲۰ روز چقدر است؟
به طور کلی، پس از اتمام ۲۰ روز تردد رایگان، هر بار ورود به محدوده‌ی دوم، هزینه‌ای به اندازه‌ی نصف هزینه‌ی ورود به طرح ترافیک دارد. برای محاسبه نرخ عوارض طرح ترافیک ۹۸ می‌توانید از ابزار زیر استفاده کنید.
نرخ عوارض طرح ترافیک ۹۸ به سه مؤلفه‌ی متفاوت بستگی دارد. نخستین عامل تعیین‌کننده ساعات ورود به طرح یا خروج از طرح است. در ساعت‌های خارج از پیک ترافیک شهر تهران، مبالغ کمتری برای ورود به طرح یا خروج از آن در نظر گرفته شده است. عامل تعیین‌کننده‌ی بعدی داشتن معاینه‌ی فنی برتر است. خودروهایی که معاینه‌ی فنی برتر داشته باشند شامل تخفیف ۲۵ درصدی در عوارض ورود و خروج می‌شوند. سومین عامل تعداد دفعات ورود به طرح یا خروج از محدوده در طول یک روز است. با افزایش تعداد دفعات، هزینه‌ها به شکل خطی افزایش پیدا نمی‌کند و مطابق با جدول زیر تغییراتی در نرخ‌گذاری برای افرادی که نیاز به چند بار تردد روزانه در محدوده‌ی طرح ترافیک یا طرح کنترل آلودگی دارند در نظر گرفته شده است.
۵. ساعت اجرای طرح کنترل آلودگی (جایگزین زوج و فرد) و طرح ترافیک ۹۸ چیست؟
طرح جدید کنترل آلودگی (جایگزین زوج و فرد) از اول تیرماه ۱۳۹۸ از شنبه تا چهارشنبه در فاصله‌ی زمانی ساعت ۶:۳۰ صبح تا ساعت ۱۹:۰۰ بعد از ظهر و در روزهای پنجشنبه در فاصله‌ی زمانی ساعت ۶:۳۰ صبح تا ساعت ۱۳:۰۰ بعد از ظهر اجرا می‌شود.
محدودیت ترافیکی در محدوده‌ی اول (محدوده‌ی طرح ترافیک) از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۶:۳۰ تا ۱۹:۰۰ اعمال می‌شود ولی تردد در این محدوده در روزهای پنجشنبه آزاد است.
۶. آیا برای افراد ساکن در محدوده‌ی کنترل آلودگی شرایط ویژه‌ای وجود دارد؟
شهروندان ساکن در محدوده‌ی کنترل آلودگی هوا می‌توانند به شکل رایگان یک بار قبل از ساعت ۸:۳۰ صبح از محدوده‌ی طرح خارج شده و بار دیگر پس از ساعت ۱۷:۰۰ به محدوده‌ی طرح وارد شوند. همچنین نرخ عوارض طرح برای این شهروندان با تخفیف ۵۰ درصدی محاسبه می‌شود.
ساکنین محدوده‌ی طرح برای استفاده از شرایط این بند باید پس از ثبت مشخصات محل سکونت خود به همراه مدارک (شامل سند یا اجاره‌نامه‌ی قانونی و فیش پرداخت عوارض نوسازی و پسماند) به دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کنند.
هنوز در مورد تعداد خودرو‌‌های مجاز برای استفاده از شرایط این بند به ازای هر خانواده‌ی ساکن در محدوده‌ی طرح ترافیک تبصره‌ای اعلام نشده است. اما بر اساس گزارش افرادی که به دفاتر خدمات شهری مراجعه کرده‌اند به نظر می‌رسد تنها یک ماشین به ازای هر سند می‌تواند به شکل رایگان قبل از ساعت ۸:۳۰ صبح از طرح خارج شده و بعد از ساعت ۱۷:۰۰ بازگردد و باقی خودروها فقط شامل تخفیف ۵۰ درصدی هزینه‌ی تردد خواهند بود. برای روشن‌تر شدن این موضوع باید منتظر توضیحات تکمیلی رسمی توسط سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و پلیس راهور ناجا بمانیم.
