برنامه‌ی مهم بازگشت به ماه ناسا با تأخیری یک ساله مواجه شد و هرچند این موضوع پیش قابل پیش‌بینی بود اما اکنون ناسا با اعلام مجموعه‌ای از عوامل رسما از تعویق برنامه‌ی بازگشت انسان به ماه تا سال 2025 خبر داده است.
«بیل نلسون» (Bill Nelson) مدیر ناسا، این خبر را امروز در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد. او گفت که تصمیم دادگاه فدرال در جمعه‌ی گذشته، که طی آن شرکت «بلو اوریجین» (Blue Origin) با هدایت «جف بزوس» (Jeff Bezus) در شکایت خود علیه ناسا و در موضوع ساخت فرودگر ماه شکست خورد، عاملی برای پیشرفت «برنامه‌ی آرتمیس» (Artemis Program) است، اما همچنین گوشزد کرد که ناسا هنوز آماده‌ی اعلام یک جدول زمانی مشخص برای رسیدن به ماه نیست.
نخستین تاریخ مأموریت در برنامه‌ی آرتمیس از قبل مشخص شده است. آرتمیس 1 که ناسا قصد دارد موشک «سامانه‌ی پرتاب فضایی» (SLS) را برای اولین بار طی آن پرتاب کند، برای 12 فوریه 2022 (23 بهمن 1400) برنامه‌ریزی شده است.
این آژانس به‌تازگی کار مونتاژ موشک، از جمله نصب فضاپیمای اوریون در بالای آن را به پایان رسانده است. با وجود انجام آزمایش‌های آتش ایستا، این موشک عظیم 101 متری هنوز به آزمایش نیاز دارد اما به‌نظر می‌رسد که ناسا مشتاق فعال کردن آن در اوایل سال جدید میلادی است.
نلسون گفت: «مأموریت مورد انتظار آرتمیس 3 برای فرود افراد بر سطح ماه، در مقطعی در سال 2025 و نه سال 2024 طبق برنامه‌ریزی قبلی، انجام خواهد شد. با وجود جدول‌های زمانی اصلاح شده، برنامه‌های بعدی آرتمیس، ازجمله ساخت ایستگاه مداری دروازه‌ی ماه (Lunar Gateway) و فعالیت‌های گوناگون سطح ماه که برای پایان دهه‌ی 2020 برنامه‌ریزی شده است، تغییری نخواهد داشت.»
پس از آرتمیس 1، مأموریت آرتمیس 2 فضانوردان را با فضاپیمای «اوریون» (Orion) به مدار ماه می‌فرستد و با تغییر نسبت به برنامه‌ریزی قبلی در 2023، اکنون حدود می 2024 پرتاب خواهد شد. طی آرتمیس 3 هم نخستین فرود فضانوردان بر روی ماه، پس از دهه‌ها خواهد بود.
اینکه آرتمیس 3 (Artemis III) در سال 2024 انجام نمی‌شود، چندان هم غیرمنتظره نیست، زیرا عوامل گوناگون و تأخیر در پیشرفت برنامه‌ها، از تأخیر کلی برنامه حکایت داشت اما شنیدن دلایل اصلی این موضوع، جالب توجه است.
طرحی گرافیکی از فرود نخستین انسان بر سطح ماه در برنامه‌ی آرتمیس
Credit: SpaceX
نلسون با اشاره به شکایت بلو اوریجین گفت: «ما نزدیک به هفت ماه را در دعوای قضایی از دست داده‌ایم و این باعث شده است که نخستین فرود انسان در برنامه‌ی آرتمیس، زودتر از سال 2025 انجام نشود.» ناسا طبق قانون اجازه نداشت تا پایان این دعوای قضایی و مشخص شدن نتیجه‌ی دادگاه، با اسپیس‌ایکس برای ساخت فرودگر ماه ارتباط برقرار کند.
گفته می‌شود که با این وجود اسپیس‌ایکس به توسعه‌ی فرودگر ماه، بدون مکاتبه یا دریافت بودجه از ناسا ادامه داده است و بدین ترتیب مشخص نیست که طی این هفت ماه تعلیق همکاری ناسا و اسپیس‌ایکس در زمینه‌ی فرودگر ماه، نقص در چه زمینه‌ای ایجاد شده است و نلسون و دیگر مقامات ناسا جزئیات خاصی در این زمینه بیان نکردند.
نلسون همچنین اشاره کرد که اعضای قبلی کنگره، هزینه‌ی کافی را برای پروژه‌ها درنظر نگرفته بودند. او همچنین دونالد ترامپ را مورد انتقاد قرار داد و گفت که طرح دولت او برای برنامه‌ی آرتمیس بر پایه‌ی امکان‌سنجی فنی نبوده است. در حقیقت این ایده‌ی ترامپ بود که به جای 2028 فضانوردان در سال 2024 اعزام شوند اما همه‌گیری کرونا و مشکلات زنجیره‌ی تأمین و همچنین آسیب‌های ناشی از طوفان آیدا ازجمله آسیب تأسیسات ناسا در میشوود، این روند را به تأخیر انداخت.
«پام ملروی» (Pam Melroy) معاون ناسا، درباره‌ی پروژه‌ی اوریون اعلام کرد که هزینه‌ی اولیه‌ی فضاپیما 6.7 میلیارد دلار بوده است که طبق برآورد جدید اکنون به 9.3 میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است. هرچند این یک افزایش زیاد است اما او گفت: «بسیاری از چالش‌های اولیه‌ی توسعه در SLS و اوریون تقریبا پشت سر گذاشته شده است.»
نلسون همچنین به برنامه‌ی فضایی چین اشاره کرد و گفت: «ما با یک برنامه‌ی فضایی بسیار پرشتاب و خوب چینی روبه‌رو هستیم. چین به‌طور فزاینده‌ای در حال نزدیک شدن به فرود فضانوردان خود روی ماه است و این عملیات ممکن است خیلی زودتر از انتظار انجام شود.»
او در عین حال خاطرنشان کرد: «ناسا متعهد است که مرزهای آنچه را که می‌دانیم ممکن است، پیش ببرد. مأموریت‌های آرتمیس داستان‌های علمی تخیلی را به واقعیت تبدیل خواهند کرد. ما اکتشافات جدیدی خواهیم کرد، فناوری‌ها را پیش خواهیم برد و این کار را در حالی انجام خواهیم داد که الهام‌بخش نسل بعدی دانشمندان، مهندسان، کاشفان و دیگر متخصصان علوم و زمینه‌های مهندسی باشد که نسل آرتمیس را شکل خواهند داد.»
عکس کاور: طرحی گرافیکی از فرود نخستین انسان بر سطح ماه در برنامه‌ی آرتمیس
Credit: NASA