برای بسیاری از ما، فکر کردن در مورد علل اساسی جوشهای صورت، اغلب شبیه یک بازی حدس و گمان است که هرگز به پاسخ نهایی آن نمیرسیم. استرس، هورمونها و غذا، همه میتوانند باعث بروز جوش شوند. با این حال، به گفتهی برخی افراد، ناحیهای از صورت که در آن آکنه به وجود آمده است، ممکن است بتواند سرنخهایی را در مورد علت ایجاد آن ارائه دهد. البته، این موضوع، تاکنون به صورت قطعی از نظر علمی ثابت نشده است، اما این بدان معنا نیست که محل بروز جوشها، هیچ نشانهای از علت ایجادشان را ارائه نمیدهد.
آیا شما هم با مشکل جوشهای صورت، دست و پنجه نرم میکنید؟ قبل از اینکه کرم ضد جوش را روی تمام صورت خود بمالید، توجه داشته باشید که برخی از لکها و نقطهها را نمیتوان به سادگی با یک محصول از بین برندهی جوش، از بین برد. این محصولات، جوشها را به صورت سطحی درمان میکنند، اما همهی جوشها به دلیل چرب بودن پوست و مسدود شدن منافذ ایجاد نمیشوند. آکنه در نواحی خاص صورت، میتواند نشاندهندهی مشکلات زمینهای سلامت یا سبک زندگی باشد که جوشها تنها پس از رفع آن مشکل خاص، برطرف میشوند. بررسی ارتباط بین محل بروز جوش و وجود مشکل در سلامتی، عملی است که از هزاران سال قبل انجام میشود و از دوران باستان تکامل یافته است، با این حال، بسیاری از متخصصان پوست همچنان برای تشخیص بهترین درمان به آن تکیه میکنند.
کلیر چانگ (Claire Chang)، پزشک متخصص پوست در نیویورک، میگوید: «برای درمان آکنه با تشخیص مشکل مربوط به محل بروز آن، صورت را به مناطقی تقسیم میکنند که با محرکهای پزشکی یا سبک زندگی مطابقت دارند.» این روش از طب شرقی باستان نشات میگیرد و نشان میدهد که پوست افراد میتواند بازتابی از سلامت درونی آنها باشد. در گذشته، تصور میشد که عدم تعادل بدن باعث ایجاد جوشهایی در پوست شده و نواحی خاصی از صورت، مشکلات اندامهای بدن را نشان میدهند. در زمانهای اخیر، این کار به شیوهی مدرن انجام میشود و روش قدیمی به گونهای تکامل یافته است که دلایل علمی و مبتنی بر شواهد بیشتری را برای بروز آکنه در بر میگیرد. به گفتهی دکتر چانگ، این روش را می توان به عنوان یک ابزار در تشخیص و درمان آکنه استفاده کرد، اما نباید فکر کنیم که بدون اشتباه است و باید بیمار را به طور کلی مورد بررسی قرار داد؛ زیرا ژنتیک، هورمونها، رژیم غذایی، سبک زندگی و محرکهای محیطی نیز نقش کلیدی در ایجاد جوش، ایفا میکنند.
در این مطلب ریشهیابی جوشها در مشکلات بدن را بررسی میکنیم، به علاوه بسیاری از روشهای مبتنی بر علم را شرح میدهیم که در آن محل بروز جوش، میتواند سرنخ های واقعیای را در مورد آنچه زیر سطح پوست میگذرد، ارائه دهد.
انواع جوش و معنای هریک از آنها
انوع آکنهای که روی صورتتان به وجود میآید، اغلب سرنخهایی دربارهی اینکه چرا جوش میزنید و برای درمان آنها باید چه کاری انجام دهید، را ارائه میدهند.
جوشهای سرسیاه
جوشهای سزسیاه مقاوم، زمانی که فولیکولهای مو با چربی اضافی و سلولهای مردهی پوست مسدود میشوند، به وجود میآیند. آیسکریموالا بر این باور است که وقتی این آلودگیها به درستی پاک نمیشوند، چربی طبیعی پوست، تحت یک واکنش شیمیایی قرار میگیرد که آن را به رنگ سیاه تبدیل میکند. دلایل زمینهای جوشهای سرسیاه متفاوت است و اگرچه اغلب جوشهای سرسیاه روی بینی مشاهده میشوند، اما این نقطههای سیاه ترسناک، میتوانند به صورت تقریبی در هر جایی از بدن، از جمله پشت، قفسهی سینه و بازوها، ظاهر شوند. جوشهای سرسیاه میتوانند توسط پوستی که به سادگی چربی زیادی تولید میکند و اغلب در زمانهای تغییرات هورمونی مانند بارداری، قاعدگی یا سالهای نوجوانی اتفاق میافتد، به وجود بیایند.
کلید پیشگیری و درمان جوشهای سرسیاه در پاکسازی مناسب و کافی پوست، مانند لایهبرداری ملایم منظم است که سلولهای مردهای که به صورت بالقوه مشکل ساز هستند، را از بین ببرد. اغلب اوقات، برای افرادی که جوشهای سرسیاه مقاوم خیلی زیادی دارند، پزشکهای متخصص پوست، استفاده از سالیسیلیک اسید، رتینوییدها و حتی تخلیهی آنها را توصیه میکنند.
جوشهای سرسفید
رایجترین دلیل به وجود آمدن جوشهای سرسفید، که از نظر فنی «کمدونهای بسته»، نامیده میشوند، شبیه به همتایان سیاه رنگشان، بسته شدن منافذ است که میتواند ناشی از چربی اضافی، سلولهای پوستی مرده یا ترکیبی از هردوی آنها باشد. درمان جوشهای سرسفید و جلوگیری از بازگشت آنها، اغلب با تمرکز بر باز کردن منافذ صورت میگیرد که با لایهبردارهای فیزیکی یا شیمیایی، انجام میشود. مشابه جوشهای سرسیاه، ترشح بیش از حد چربی، اغلب به همراه اختلال هورمونی یا مصرف لبنیات، منجر به ایجاد جوشهای سرسفید میشود.
جوشهای پاپول و پوسچول (جوشهای نوک تیز و چرکی)
پاپولها و پوسچولها، لکههای قرمز رنگی هستند که اغلب هنگام فکر کردن به آکنه، تصویری از آنها در ذهن نقش میبندد. آیسکریموالا میگوید: «پاپولها و پوسچولها، زمانی ایجاد میشوند که باکتریها در منافذی که با چربی طبیعی پوست مسدود شدهاند، بیش از حد رشد میکنند.» پاپولها اغلب به پوسچول تبدیل میشوند. مشخصهی پاپول، پوست قرمز، ملتهب و دردناک است. هنگامی که این برآمدگی قرمز رنگ، سر سفید و پر از چرک شود، به آن پوسچول میگویند.
ندول
ندولها را میتوان به عنوان پوسچولهای شدیدتر و جدیتر در نظر گرفت. ندولها زمانی که دیوارهی فولیکول شکسته و آلودگیهای پشت آن به درون پوست میریزند، در عمق پوست، ایجاد میشوند. این مدل آکنه، دردناک است و به دلیل احساس درد، میتوانید آن را تشخیص دهید. به خاطر داشته باشید که این نوع آکنه همیشه باید توسط پزشکهای متخصص پوست درمان شود.
جوشهای کیستی
جوشهای کیستی، سختترین نوع آکنه و حتی دردناکتر از ندولها هستند. نشانهی شاخص این جوشها، ضایعههای ملتهب است که اغلب بزرگ هستند و در اعماق پوست ایجاد میشوند. اغلب، آکنههای کیستی، در نتیجهی عدم تعادلهای هورمونی زیاد، به وجود میآیند. این جوشها همیشه باید تحت نظر پزشک متخصص پوست، درمان شوند و بدترین چیزی که میتوانید در مورد آنها انجام دهید، این است که آنها را لمس کرده، فشار داده یا سعی کنید ضایعههای داحل آنها را تخلیه کنید.
جوش در هر قسمت از صورت، نشاندهندهی چه مشکلی است؟
دکتر دویکا آیسکریموالا ( Devika Icecreamwala)، پزشک متخصص پوست در برکلی در کالیفرنیا میگوید: «افرادی که ارتباط جوشهای صورت را با مشکلات درونی بدن بررسی میکنند، باور دارند که جوشهایی که در قسمت خاصی از صورت هر ماه بروز میکنند، به یک مشکل داخلی در بدن مربوط هستند.»
پیشانی و بینی
این قسمتها به دلیل وجود تعداد بیشتر غدد چربی که زیر سطح پوست هستند و با عنوان ناحیهی T هم شناخته میشوند، سطح بالاتری از چربی را در مقایسه با سایر قسمتهای صورت تجربه میکنند. این ناحیه از صورت اغلب با وجود مشکل در سیستم اعصاب و گوارش، مرتبط است و مسائل گوارشی و تجربههای مربوط به استرس، مانند کمبود خواب یا دورههای احساسی شدید، میتوانند باعث ایجاد آکنه در این نواحی شوند.
دکتر چانگ میگوید: «در طب چینی، پیشانی با دستگاه گوارش مرتبط است. گفته میشود که جوشهای ناحیهی پیشانی، نشان دهندهی عدم تعادل گوارشی مانند رژیم غذایی نامناسب، گوارش نامناسب یا سندرم رودهی تحریکپذیر هستند. برای کمک به دفع سموم و کمک به هضم غذا، نوشیدنیهای کافئیندار و بیش از حد فرآوری شده را با نوشیدن آب، جایگزین کنید. اگر موهای چتری دارید یا موهایتان به طور طبیعی چرب است، باید از روغن موهای خیلی چرب، اجتناب کنید و موهایتان را بیشتر بشویید. به گفتهی دکتر چانگ، موهای کثیف می توانند تولید عرق و چربی که باعث بسته شدن منافذ پوست میشود را تشدید کرده و در نتیجه جوشهای روی پیشانی را بدتر کنند.
آکنهی بینی، با کبد و کلیه نیز مرتبط است، بنابراین ارزش آن را دارد که با پزشک خود برای بررسی فشار خون بالا یا اختلال عملکرد کبدی، مشورت کنید.
شقیقهها
وجود جوش در شقیقهها، مربوط به کلیهها و مثانه است. عفونت یا التهاب در این نواحی میتواند خود را به عنوان آکنه نشان دهد، بنابراین باید مراقب مصرف غذاهای بسیار فرآوری شده یا چرب باشید. اگر همچنان شاهد بروز جوش روی شقیقههای خود هستید، برای درمان آن، با پزشک متخصص صحبت کنید.
گونهها
آکنه در محدودهی بالای گونهها با سیستم تنفسی مرتبط است، بنابراین اگر زیاد در معرض هوای خارج از خانه قرار دارید، باید مراقبت بیشتری برای پاکسازی صورت خود انجام دهید. همچنین سعی کنید از یک تصفیه کنندهی هوا یا برخی از گیاهان تصفیه کنندهی هوا در خانهی خود استفاده کنید. از سوی دیگر، دکتر چانگ اشاره میکند که شاید بهتر باشد محرکهای محیطی احتمالی در سبک زندگی خود از جمله روبالشتیهای کثیف، ملحفههای تخت آلوده و قابهای تلفن همراه را نیز بررسی کنید. هر روز چیزهای زیادی با گونههای شما تماس پیدا میکنند، بنابراین تمیز کردن وسایل مورد استفاده هم میتواند به کاهش جوشهای جدید کمک کند.
آکنه در این ناحیهها همچنین میتواند با عوامل مربوط به سبک زندگی تحریک شود. به عنوان مثال، بنا بر گفتهی آیسکریموالا: «افرادی که مدت زمان زیادی گوشی خود را روی گونهشان نگه میدارند، مستعد بروز آکنه در محل تماس صفحه نمایش گوشی با صورت هستند.» سایر عادتهایی که به صورت بالقوه باعث ایجاد آکنه میشوند، شامل: خوابیدن روی بالشت کثیف (هفتهای یکبار روبالشتیها را عوض کنید) و لمس صورت در طول روز با انگشتهای کثیف، است.
قرمزی و جوش زدن روی گونهها همچنین جزو علامتهای رایج رزاسه (چیزی که اغلب با آکنه اشتباه گرفته میشود) است. در صورتی که جوشهای خود در این ناحیه را با درمانهای رایج آکنه، مداوا کردید و این کار به رفع جوشها کمکی نکرده است، به پزشک متخصص پوستی مراجعه کنید که نشانههای رزاسه را بشناسد و روشهای بهتری را برای درمان ارائه دهد.
فک و چانه
آکنهی روی شانه و فک، به نظر میرسد که به وسیلهی هورمونها تحریک میشود. برخلاف سایر قسمتهای صورت، تحقیق علمیای در این زمینه وجود دارد که ارتباط بین چانه و هورمون را پشتیبانی میکند. بر اساس یک مطالعهی انجام شده، به خوبی اثبات شده است که جوشهای هورمونی، تمایل به بروز در یک سوم پائینی صورت دارند.
آیسکریموالا میگوید: «این بدان معنا نیست که عدم توازن هورمونی در خون وجود دارد، بلکه بدان معنا است که غدد چربی نسبت به هورمونهایی که به صورت طبیعی در بدن تولید میشوند، حساسیت بیشتری دارند.» هورمونهای اصلی و اولیه که تصور میشود بروز این نوع آکنه را تحریک میکنند، عبارتند از استروژن، پروژسترون، هورمون رشد و آندروژن.
آکنهی چانه، نشاندهندهی بزرگترین محرک جوش است که آن را به خوبی میشناسیم: عدم تعادل هورمونی. به گفتهی دکتر چانگ آکنهی هورمونی، به صورت دورهای رخ میدهد و با دوره های قاعدگی و یائسگی هم به دلیل سطوح نسبی بالاتر آندروژن نسبت به استروژن تشدید میشود. آندروژنهای اضافی، تولید چربی بیشتر را در پوست تحریک کرده و منجر به مسدود شدن منافذ و ایجاد جوش میشوند. تمام تلاش خود را برای حفظ یک برنامهی خواب منظم و رژیم غذایی سالم، برای کاهش عدم تعادل هورمونی، انجام دهید اما اگر باز هم آکنهی چانه را تجربه کردید، بهتر است با متخصص پوست یا متخصص زنان، مشورت کنید و بررسی کنید که آیا استفاده از داروهای جلوگیری از بارداری یا اسپیرونولاکتون می تواند به شما کمک کند یا خیر.
خط رویش مو
دکتر چانگ میگوید برخی از محصولات مراقبت از مو یا پوست، برای آکنههای روی خط رویش مو، به صورت محرک عمل میکنند. گاهی اوقات میتوان آکنهی خط رویش مو را «آکنهی پماد» نامید. پمادها محصولات غلیظ و روغنی هستند که منافذ را میبندند و باعث ایجاد آکنه میشوند. اگر بیشتر جوشهایتان، دور لبهی سرتان ایجاد میشوند، بهتر است استفاده از محصولات موی مبتنی بر روغن را متوقف کرده و به جایگزینهایی که باعث بروز جوشهای سرسیاه نمیشوند روی بیاورید، مانند انواع شامپوها و نرمکنندهها.
برای درمان جوشهای صورت چه کار کنیم؟
بهبود و درمان پوست، امکانپذیر است. در صورتی که یک لبست کامل از توصیههایی که باعث افزایش درخشش پوست میشوند را میخواهید، در ادامه با ما همراه باشید. این لیست، همهی نکتههای لازم از رژیم غذایی و ورزش تا استفاده از سرمهای ویتامین سی و SPFای که باید انتخاب کنید را شامل میشود. این پنج نکته، بهترین نقطه برای آغاز هستند.
- رژیم غذایی ضد التهاب داشته باشید؛ از آنجایی که میدانیم التهاب میتواند تاثیر بدی بر پوست گذاشته و منجر به ایجاد جوش شود، مطمئن شوید که التهاب کلی خود را با یک رژیم غذایی غنی از سبزیجات، میوهها، سبزیهای رنگارنگ، پروتئینهای بدون چربی و چربیهای سالم، کنترل میکنید.
- مصرف شکر تصفیه شده و لبنیات را کم کنید؛ بر اساس تحقیقات انجام شده، دو مقصر بزرگ در ایجاد آکنه، لبنیات و غذاهای حاوی شکر زیاد هستند (غذاهایی که شاخص گلیسمی آنها بالا است)؛ بنابراین سعی کنید این دو عامل ایجاد آکنه را کمتر مصرف کنید.
- شکم و رودهی خود را درمان کنید؛ ارتباط روده با پوست، بسیار قوی است، بنابراین به نحوهی مراقبت از میکروبیوم رودهی خود توجه داشته باشید. غذاهای تخمیر شده بخورید و از مکملهای پروبیوتیک استفاده کنید.
- استرس خود را مدیریت کنید؛ استرس محرک عدم تعادل هورمونی در بدن است که منجر به ایجاد جوش میشود. فعالیتهایی مانند یوگا، مدیتیشن و ورزش بیشتر، استرس روزانه را کاهش داده و انرژی و خلق و خو را بهبود میبخشند.
- پشتیبانی با آنتی اکسیدانها و آداپتوژنها؛ آنتی اکسیدانها رادیکالهای آزاد را خنثی کرده، التهاب جزئی را از بین برده و آسیبهای تخریبی را متوقف میکنند. آداپتوژنها تونیکهای گیاهی موثری هستند که میتوانند به کنترل استرس اکسیداتیو با بازگرداندن هموستازیس بدن هنگام استرس گرفتن، کمک کنند. این بدان معنا است که آنها قابلیت این را دارند که سیستمهای بدن را متوازن و با ثبات کنند. افزون بر این، دارای ویژگیهای ضد التهاب هم هستند و میتوانید آنها را به صورت معمولی یا به همراه مکملها استفاده کنید.
در پایان
در این مطلب، با انواع جوشها و دلیل بروز هر یک، در هر کدام از قسمتهای صورت، آشنا شدیم. جوشهای صورت، میتواند اطلاعات زیادی را دربارهی دلیل بروزشان، چگونگی درمان و زمان مراجعه به پزشک متخصص پوست، ارائه دهند.
منابع: Real Simple, mindbodygreen