بوتاکس یکی از سموم با درجه‌ی کشندگی بالا برای انسان است که از آن با دوز پایین برای از بین بردن چین و چروک پوست استفاده می‌شود. البته استفاده از بوتاکس به مصارف زیبایی ختم نمی‌شود و توانایی درمان چندین بیماری و اختلال مختلف را هم دارد. پزشکان با استفاده از بوتاکس می‌توانند مشکلاتی مثل میگرن مزمن، کمردرد، تعریق بیش از حد و پرش پلک را به سادگی برطرف کنند.
در این مطلب از هفت خط مگ می‌خواهیم از ۱۰ کاربرد عجیب و شگفت‌انگیز بوتاکس که تا امروز نمی‌دانستید صحبت کنیم.
آیا استفاده از بوتاکس بی‌خطر است؟
اگر از این سم قوی به میزان کم و توسط متخصص استفاده شود هیچ خطری برای شما ندارد، اما مثل هر روش درمانی دیگری عوارض جانبی خود را دارد. سازمان غذا و دارو (FDA) در سال ۲۰۰۹ تمام شرکت‌های آرایشی و بهداشتی را ملزم به نصب برچسب سیاه روی محصولات حاوی بوتاکس کرد. این برچسب به مصرف‌کننده هشدار می‌دهد که ممکن است در زمان استفاده از این محصول با عوارض جانبی بوتاکس درگیر شود.
عوارض جانبی استفاده از بوتاکس
عوارض جانبی مصرف بوتاکس می‌تواند از خفیف تا شدید بروز پیدا کند. محل تزریق آن می‌تواند دچار ضعف عضلانی شود و همچنین مشکلات بینایی، مشکلات تنفسی و مشکل در بلع را ایجاد کند. در مواردی که از بوتاکس به صورت غیرقانونی استفاده شده است گزارش‌هایی مبنی بر بروز علائم فلج مغزی در کودکان یا لرزش دست پایدار در بزرگسالان هم ثبت شده است.
عجیب‌ترین موارد مصرف بوتاکس
همان‌طور که گفتیم، بوتاکس فقط در صنعت زیبایی کاربرد ندارد و موارد مصرف پزشکی متعددی دارد. در ادامه با عجیب‌ترین موارد مصرف این ماده آشنا می‌شویم.
۱. درمان میگرن مزمن (توسط FDA تایید شده است)
دکتر ویلیام بایندر، جراح پلاستیک در بورلی‌هیلز، در سال ۱۹۹۲ متوجه شد افرادی که از بوتاکس برای درمان چین و چروک صورت استفاده می‌کنند کمتر از دیگران به سردرد دچار می‌شوند. بعدها یک شرکت دارویی براساس این گزارش دکتر بایندر، تحقیقاتی روی افراد مبتلا به میگرن مزمن انجام داد و متوجه شد که بوتاکس در درمان میگرن موثر است. بالاخره در سال ۲۰۱۰ استفاده از این ماده برای درمان اختلال میگرن تایید شد و بیمار پس از تجویز پزشک مجاز به استفاده از آن می‌شود. البته هنوز بین پزشکان بحثی درباره‌ی اثرگذاری واقعی این ماده یا خاصیت دارونمایی آن در جریان است که به نتیجه نرسیده است.
دکتر دنیس چو، استادیار عصب شناسی در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا، از بوتاکس برای درمان بیماران مبتلا به میگرن مزمن استفاده می‌کند و می‌گوید: «حتی اگر این ماده دارونما باشد باز هم می‌تواند سردردهای میگرن را کاهش دهد. در حال حاضر ما از داروهای ضدافسردگی، ضدتشنج یا داروهای ضدفشار خون برای درمان میگرن مزمن کمک می‌کنیم. اما با تزریق بوتاکس در نقاط مختلف سر و گردن، فرد تقریبا ۳ ماه هیچ سردردی را تجربه نمی‌کند و نیازی هم به مصرف دارو ندارد.»
۲. درمان تعریق بیش از حد (توسط FDA تایید شده است)
پزشکانی که برای از بین بردن چین و چروک صورت به مراجعین بوتاکس تزریق می‌کردند متوجه شدند میزان تعریق آن‌ها هم کم شده است. بر اساس همین گزارش، شرکت‌های دارویی مختلف شروع به تحقیق درباره‌ی تاثیرگذاری بوتاکس بر میزان تعریق بدن کردند. در سال ۲۰۰۴ استفاده از بوتاکس برای درمان بیماری هیپر هیدروزیس (تعریق بیش از حد در زیر بغل) تایید شد. در حال حاضر از این ماده برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل و کف دست‌ها و پاها استفاده می‌شود.
۳. درمان مثانه‌ی بیش فعال (توسط FDA تایید شده است)
دکتر لیندا بروبیکر، رئیس دانشکده‌ی پزشکی شیکاگو استریچ دانشگاه لویولا، می‌گوید: «در ۳۰ سال فعالیت پزشکی من، بوتاکس یکی از تاثیرگذارترین درمان‌هایی بوده که تا به حال مثل آن را ندیده‌ام.» او در یک مطالعه‌ی پزشکی متوجه شد ۷۰% از خانم‌هایی که بوتاکس درمانی کرده‌اند روزانه حدود ۳ بار ادرار می‌کنند، در حالی که آن‌ها قبل از شروع مطالعه روزانه به طور میانگین ۵ بار در روز را گزارش داده بودند. البته ریسک درمان مثانه‌ی بیش فعال با بوتاکس پر ریسک است چون ممکن است مثانه مسدود شود و فرد مجبور به استفاده از دستگاه کمکی شوند.
۴. درمان انحراف چشم (توسط FDA تایید شده است)
یکی از اولین تاییدیه‌های درمانی بوتاکس مربوط به درمان اختلال انحراف چشم، یا استرابیسم، بوده است. چشم‌های فرد مبتلا به این اختلال هرگز در یک جهت قرار نمی‌گیرند. تقریبا ۴% از مردم به این اختلال دچار هستند.
۵. درمان افسردگی (توسط FDA تایید نشده است)
آزمایشات اولیه روی این روش درمانی کاهش علائم افسردگی را نشان می‌دهد اما هنوز بسیاری از پزشکان و متخصصان درباره‌ی استفاده از آن شک دارند. فرضیه‌ی بازخورد چهره ثابت می‌کند حالات چهره‌ی فرد می‌تواند بر خلق‌وخوی او تاثیر بگذارد. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ روی ۷۴ فرد مبتلا به افسردگی انجام شد مشخص شد ۵۲% از آن‌ها ۶ هفته پس از دریافت بوتاکس و شاداب شدن چهره، کاهش علائم افسردگی را تجربه کرده‌اند. این نتیجه در حالی به دست آمد که ۱۵% از شرکت کنندگان دارونما دریافت کرده بودند. شرکت‌های دارویی همچنان در حال تحقیق روی این روش درمانی هستند.
۶. درمان ضربان قلب غیر طبیعی (توسط FDA تایید نشده است)
در حال حاضر شرکت‌های دارویی در حال بررسی تاثیر بوتاکس در درمان یا جلوگیری از ضربان غیرطبیعی قلب هستند. این اختلال معمولا بعد از جراحی قلب باز ایجاد می‌شود.
۷. درمان سردی شدید در دست‌ها (توسط FDA تایید نشده است)
پزشکان کلینیک «دست‌های سرد» در بخش کلینیکال دانشگاه شیکاگو از بوتاکس برای درمان دست‌های سرد استفاده می‌کنند. این سم پس از تزریق در دست فرد مبتلا، باعث شُل شدن ماهیچه‌های منقبض شده در اطراف رگ‌های خونی می‌شود. انقباض این ماهیچه‌ها جریان گردش خون را در دست ضعیف می‌کند و بعد از شل شدن، رگ آزاد شده و جریان خون به حالت عادی باز می‌گردد. در نتیجه خون در تمام دست جریان پیدا کرده و سردی دست را از بین می‌برد. پزشکان می‌گویند این درمان ممکن است تا ۳ ماه طول بکشد اما بعد از آن وضعیت بیمار پایدار خواهد بود.
۸. درمان زخم‌های شکاف لب در نوزادان (توسط FDA تایید نشده است)
سالانه ۲۶۵۰ نوزاد با شکاف کام و ۴۴۴۰ نوزاد با شکاف لب متولد می‌شوند. اکثر این نوزادان برای از بین بردن شکال تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند. بعضی از پزشکان، از جمله دکتر روبرتو فلورس مدیر برنامه‌ی شکاف لب و کام در دانشگاه نیویورک، از بوتاکس برای ثابت نگه داشتن ماهیچه‌ها پس از جراحی و تا زمان بهبود زخم استفاده می‌کند.
۹. درمان اسپاسم شدید گردن (توسط FDA تایید شده است)
پزشکان از سال ۲۰۰۰ برای درمان اختلالی به نام دیستونی، که در آن فرد درچار اسپاسم‌های شدید و دردناک در ناحیه‌ی گردن می‌شود، استفاده می‌کنند. جالب است بدانید FDA قبل از تایید استفاده از بوتاکس برای از بین بردن چین و چروک صورت، به بوتاکس درمانی برای درمان اسپاسم گردن مجوز داده بوده است.
۱۰. درمان دندان قروچه
دندانپزشکان با تزریق دوزهای کمی از بوتاکس به عضله‌ی ماستر در فک به درمان دندان قروچه کمک می‌کنند. با این کار ماهیچه‌های فکر نیمه فلج می‌شوند و دیگر نمی‌توانند مثل قبل دندان‌ها را روی هم فشار دهند.
مرور کلی
همه‌ی ما با استفاده از بوتاکس در اقدامات زیبایی آشنا هستیم. این سم خطرناک می‌تواند باعث از بین رفتن چین و چروک صورت شود. اما جالب است بدانید که پزشکان با کمک این سم می‌توانند اختلالات و بیماری‌های مختلفی را درمان کنند. در این مطلب ۱۰ مورد از عجیب‌ترین استفاده‌های بوتاکس را معرفی کرده‌ایم. اگر شما هم به یکی از این اختلالات دچار هستید، بهتر از برای بوتاکس درمانی به پزشک متخصص و باتجربه مراجعه کنید.
منابع: TIME , Londonsmiles