استیو جابز – زندگی نامه بنیان گذار شرکت اپل و آقای خاص دنیای تکنولوژی

«استیو پاول جابز» (Steve Paul Jobs) در ۲۴ فوریه‌ی سال ۱۹۵۵ میلادی (۶ اسفند ۱۳۳۳) در شهر سانفرانسیسکو در ایالت کالیفرنیا به دنیا آمد. در تحصیل موفقیت چشم‌گیری به دست نیاورد ولی استعداد خارق‌العاده‌ای در تجارت داشت و در همان جوانی راه موفقیت در کار را پیدا کرد. ‌او در تاریخ ۵ اکتبر ۲۰۱۱ درگذشت اما همواره نامش در دنیای فناوری جاودان ماند. با زندگینامه استیو جابز بنیان‌گذار اپل و یکی از تاثیرگذارترین چهره‌ها در دنیای فناوری همراه هفت خط مگ باشید.

دوران جوانی 

استیو همراه ناپدری و نامادری‌اش (پاول و کلارا جابز) در جنوب Bay Area و شهرستان Santa Clara زندگی می‌کرد. این منطقه، اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰ میلادی به دلیل وجود شرکت‌های فعال در حوزه‌ی فناوری، به «دره‌ی سیلیکون» (Silicon Valley) معروف شد. بنابراین، دوران نوجوانی استیو، در بین مهندسین الکترونیک گذشت. همین روند باعث شد تا استیو با «استفان وزنیاک» (Stephen Wozniak) که یکی از شیفتگان دنیای الکترونیک بود، آشنا شود.

پنج سال بعد، جابز وارد دانشگاه Reed شد، ولی تنها پس از یک ترم انصراف داد.

پیدایش اپل

مدتی بعد، استیو در شرکت بازی‌‌سازی جوانی با نام «آتاری» (Atari) مشغول به کار شد.

در سال ۱۹۷۵ میلادی، وزنیاک که دوست قدیمی جابز بود، در اولین جلسه‌ی گروهی از علاقه‌مندان به کامپیوتر به نام «باشگاه کامپیوتر هوم‌برو» (Homebrew Computer Club) شرکت کرد و با کیت کامپیوتر شخصی Altair 8800 آشنا شد. این ملاقات باعث شد وزنیاک به فکر ساختن کامپیوتر خودش بیفتد.

جابز و وزنیاک، در اولین روز ماه آوریل ۱۹۷۶، شرکت «اپل» (Apple) را تاسیس کردند. آن‌ها در گاراژ خانه‌اشان، برد کامپیوتر Apple I را مونتاژ و آن را به فروشندگان کامپیوتر می‌فروختند.

مدتی بعد، وزنیاک مدل بعدی این کامپیوتر را با قدرت پردازشی بیشتر تولید کرد. با سرمایه‌گذاری ۲۵۰ هزار دلاری یکی از مدیران ارشد شرکت اینتل، کامپیوتر Apple II توانست فروش زیادی داشته باشد و بنیان‌گذاران اپل را میلیونر کند.

چهار سال پس از تاسیس، شرکت اپل وارد بورس شد و سهامش را اولین بار در این بازار عرضه کرد.

معرفی کامپیوتر شخصی «مکینتاش»

در سال ۱۹۸۱ میلادی، استیو جابز پروژه‌ای با نام «مکینتاش» (Macintosh) را در اپل ایجاد کرد. مکینتاش یک کامپیوتر شخصی کوچک و ارزان بود. طبق گفته‌ی جابز هدف این بود که کار کردن با مکینتاش به سادگی کار کردن با یک توستر باشد. طراحی و ساخت این کامپیوتر، سه سال به طول انجامید.

مکینتاش در سال ۱۹۸۴ در جلسه‌ی سالانه‌ی سهام‌داران اپل معرفی شد، ولی موفقیتش به چند ماه اول عرضه، محدود بود.

به دلیل موفق نشدن مکینتاش، «جان اسکالی» (John Sculley)، مدیر عامل اپل به همراه اعضای هیات مدیره، در سال ۱۹۸۵ تمامی اختیارات اجرایی را از جابز گرفتند و او تنها به عنوان رییس هیات مدیره، باقی ماند.

تاسیس شرکت NeXT

جابز برای رقابت با اپل، شرکت کامپیوتری «نکست» (NeXT) را به کمک تعدادی از کارشناسان سابق اپل تاسیس کرد. هیات مدیره‌ی اپل که این موضوع را برای شرکتشان خطرناک دیدند، استیو جابز را به‌طور کامل از اپل اخراج کردند.

در سال ۱۹۸۸، شرکت نکست اولین کامپیوتر خودش را با نام NeXT Cube و با قیمت ده هزار دلار معرفی کرد. این قیمت کاملا فراتر از هزینه‌ای بود که دانشگاه‌ها تمایل به پرداختش را داشتند؛ بنابراین استقبال زیادی از این کامپیوتر پیشرفته هم نشد.

حتی کامپیوتر ارزان‌تر NeXT Station هم نتوانست فروش خوبی داشته باشد و با رفتن سهامداران اصلی این شرکت، بخش سخت‌افزار NeXT تعطیل و این شرکت به یک شرکت نرم‌افزاری تبدیل شد.

در این شرایط و در سال ۱۹۹۱ میلادی، جابز با «لارن پاول» (Laurene Powell) ازدواج کرد و صاحب یک پسر به نام «رید» (Reed) شد.

خریدن پیکسار

کمی قبل‌تر و در سال ۱۹۸۵ میلادی، جابز که پول زیادی از فروش تمام سهام اپل در بانک داشت، بخش گرافیک کامپیوتری شرکت «لوکاس فیلم» (Lucas Film) را خرید و این مجموعه‌ی جدید را «پیکسار» (Pixar) نامید.

او از پیکسار برای فروش کامپیوترهای رده بالا به بیمارستان‌ها و ارتش استفاده می‌کرد ولی در کنارش، انیمیشن‌ هم می‌ساخت.

وضعیت نه‌چندان خوب پیکسار در سال ۱۹۹۱، با قراردادی با شرکت «دیزنی» (Disney) برای ساخت انیمیشن «داستان اسباب‌بازی» (Toy Story) دگرگون شد.

این انیمیشین که در سال ۱۹۹۵ عرضه شد، توانست رکوردهای فروش را در هم بشکند و ارزش دارایی استیو جابز (که ۸۰ درصد از مجموعه‌ی پیکسار را در اختیار داشت) به یک و نیم میلیارد دلار رسید.

‌بازگشت استیو جابز به اپل

در این میان، شرکت اپل در شرایط خوبی به سر نمی‌برد و مردم به جای کامپیوترهای مکینتاش، از کامپیوترهای مبتنی بر ویندوز ۹۵ استفاده می‌کردند.

«گیل املیو»‌ (Gil Amelio) مدیر عامل جدید اپل برای رقابت با مایکروسافت، در پی خرید سیستم عامل NeXT یعنی NeXTSTEP برآمد، ولی جابز او را متقاعد کرد که کل شرکت NeXT را به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار بخرد.

با خرید NeXT توسط اپل، استیو جابز دوباره به اپل بازگشت. با توجه به ضرر ۷۰۰ میلیون دلاری اپل در سه ماهه‌ی اول سال ۱۹۹۷، املیو از سمت مدیریت عامل برکنار و جابز به طور موقت، مدیرعامل اپل شد.

استیو جابز پس از ورود مجددش به اپل، مهندسین شرکت NeXT را در سمت‌های کلیدی اپل قرار داد و تعداد زیادی از کارمندان اپل را اخراج کرد.

در سال ۱۹۹۸، جابز که هم‌زمان مدیرعامل شرکت پیکسار هم بود، یک کامپیوتر شخصی فوق‌العاده را با نام «آی‌مک» (iMac) رونمایی کرد. آی‌مک نه‌تنها صنعت کامپیوترهای شخصی را تکان داد، بلکه توانست اپل را مجددا به دوران طلایی‌اش برگرداند.

در جریان مراسم Macworld در سال ۲۰۰۰، استیو جابز از سیستم عامل دسکتاپ انحصاری اپل با نام Mac OS X رونمایی کرد. درضمن، پسوند «موقت» هم از سمت وی برداشته و او مدیر عامل ثابت اپل شد.

استراتژی بعدی جابز برای افزایش سهم بازار اپل تاسیس فروشگاه‌های Apple Store در سال ۲۰۰۱ بود. او اعتقاد داشت در محیطی که کاملا توسط اپل اداره شود، می‌توان ارزش واقعی کامپیوترهای Mac را به کاربران انتقال داد.

معرفی آیپاد

در همین شرایط، استیو جابز متوجه شد اشتراک‌گذاری موسیقی به صورت دیجیتال در جهان در حال رشد است. جوانان بیشترین هزینه‌ها را برای خرید و دانلود موسیقی از سرویس‌هایی مثل «نپستر» (Napster) می‌کردند.

همین موضوع سبب تولد «آی‌تیونز» (iTunes) شد. اما یک مشکل بزرگ وجود داشت، هیچ‌کدام از پخش‌کننده‌های موسیقی در آن زمان جذابیتی نداشتند.

جابز با شعار «یک هزار موسیقی در جیبتان»، دستگاهی سفید، کوچک و دوست‌داشتنی را با نام «آیپاد» (iPod) معرفی کرد.

استیو جابر متوجه شد اگر مردم بتوانند مستقیما از آی‌تیونز موسیقی‌هایشان را بخرند، میزان فروش این دستگاه‌ها بیشتر هم خواهد شد. همین موضوع سبب شد تا در سال ۲۰۰۳ میلادی، فروشگاه موسیقی اینترنتی iTunes Music Store معرفی شود.

در ادامه‌ی همین روند، استیو جابز در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، مدل‌های بعدی آیپاد را با نام‌های «آیپاد نانو» (iPod Nano) و «آیپاد شافل» (iPod Shuffle) معرفی کرد و موفقیت‌های بیشتری را برای اپل به ارمغان آورد.

در سمت دیگر، موفقیت‌های شرکت دیگر استیو جابز یعنی پیکسار و اختلافات بین او و مدیرعامل دیزنی، باعث شد تا قرارداد همکاری بین دیزنی و پیکسار لغو شود.

هنگامی که مدیرعامل دیزنی تعویض و «باب ایگر» (Bob Iger) به این سمت انتخاب شد، روابط بین استیو جابز و شرکت دیزنی مجددا بهبود یافت.

ادامه‌ی این رابطه‌ی دوستانه باعث شد تا دیزنی در سال ۲۰۰۶، شرکت پیکسار را به طور کامل بخرد و استیو جابز، بزرگ‌ترین سهامدار و یکی از اعضای هیات مدیره‌ی دیزنی شود.

معرفی آیفون و آیپد

در همین میان، استیو جابز در اپل روی یک پروژه‌ی مخفی کار می‌کرد و توانست به کمک تیمی از بهترین متخصصان اپل، صفحه‌نمایشی با قابلیت لمس خازنی تولید کند؛ صفحه‌ای که می‌توانست دنیای کامپیوترهای شخصی را دگرگون کند.

اما جابز تصمیم گرفت این نمایشگر را به جای کامپیوتر، روی یک گوشی موبایل به کار ببرد. پس از دو سال تلاش بی‌وقفه، استیو جابز در کنفرانس Macworld سال ۲۰۰۷ میلادی، گوشی آیفون را رونمایی کرد. کنفرانسی که به نقطه‌ی عطف زندگی کاری استیو جابز معروف شد.

موفقیت بیش از انتظار آیفون، باعث شد تا این گوشی به کلیدی‌ترین محصول اپل تبدیل شود و استیو جابز نام شرکت اپل را از Apple Computer Inc به Apple Inc تغییر دهد.

همین موفقیت، ایده‌ی تولید یک تبلت را در ذهن استیو جابز به وجود آورد. دستگاهی که نیاز کاربران را به یک کامپیوتر شخصی از بین ببرد. در کنفرانس WWDC سال ۲۰۱۰ میلادی، استیو جابز اولین تبلت اپل با نام «آیپد» (iPad) را رونمایی کرد.

‌مرگ استیو جابز

متاسفانه با وجود موفقیت‌های چشمگیر در زندگی کاری، در اواخر سال ۲۰۰۳، مشخص شد که استیو جابز دچار بیماری سرطان پانکراس شده است. با وجود عمل موفقیت‌آمیز روی جابز در سال ۲۰۰۴، در اواخر سال ۲۰۰۸، مشکل سرطان دوباره گریبانگیر او شد.

با وجود مشکلات پزشکی فراوان، استیو جابز دو بار دیگر و در ماه‌های مارس و ژوئن ۲۰۱۱، برای معرفی iPad 2 و سیستم ابری iCloud در مراسم اپل حاضر شد.

جابز که از وضعیت سلامت خود باخبر بود و می‌دانست مدت زیادی زنده نخواهد ماند، مدیر ارشد عملیات (COO) شرکت اپل یعنی «تیم کوک» (Tim Cook) را به عنوان جانشینش انتخاب و در ماه آگوست سال ۲۰۱۱ میلادی، از سمت مدیر عاملی، کناره‌گیری کرد.

‌استیو جابز در ۵ اکتبر سال ۲۰۱۱ میلادی درگذشت اما همواره نامش در دنیای فناوری جاودان ماند.

اعطای «نشان افتخار آزادی» به استیو جابز پس از مرگ

نشان افتخار آزادی بالاترین نشان افتخار در ایالات متحده‌ی آمریکا است که می‌توان به یک غیرنظامی داد. طبق بیانیه‌ای که توسط کاخ سفید در این رابطه منتشر شده، این نشان به شخصی اهدا خواهد شد که به رشد اقتصادی، ارزش‌ها و یا امنیت آمریکا و همچنین صلح جهانی کمک کرده و همچنین فعالیت‌های اجتماعی، عمونی و خصوصی بسیار مهمی را انجام داده باشد.

کاخ سفید در تمجید از استیو جابز به خاطر خدمات بزرگی که به پیشرفت فناوری در ایالات متحده داشته، تصمیم گرفته که بالاترین نشان افتخار این کشور، موسوم به «نشان افتخار آزادی» را به این چهره فقید اهدا کند. در بیانیه کاخ سفید می‌خوانیم:

استیو جابز هم‌بنیان‌گذار، مدیر اجرایی، مدیرعامل شرکت اپل، مدیرعامل پیکسار و یکی از افراد برجسته‌ی والت دیزنی بود. بینش، تخیل و خلاقیت او، نوآوری‌ها و اختراعاتی را رقم زد که سرآغازی شد بر ایجاد تحولی عظیم در نحوه‌ی برقراری ارتباط در سراسر جهان، صنایع کامپیوتر، فیلم، موسیقی و بی‌سیم که همچنان هم ادامه دارد.

نشان افتخار آزادی در تاریخ ۷ جولای (۱۷ تیر) به استیو جابز اهدا خواهد شد؛ نشانی که پیش از این به افراد مشهوری نظیر گابریل گیفوردز، جان مک‌کین، دنزل واشنگتن، رابرت دنیرو و… اهدا شده بود.

این مطلب نسخه‌ی به‌روزشده‌ی مقاله‌ای است که اولین بار در تاریخ ۸ فروردین ۱۳۹۵ در هفت خط مگ منتشر شده بود.

منابع:

• Wikipedia.com
• Apple.com
• AllAboutSteveJobs.com
• Forbes.com
• TheGuardian.com
• ComputerHistory.org